در این مطلب قصد داریم تا شما را با اهمیت اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری آشنا کنیم. در سالهای اخیر تغییرات گسترده و بنیادینی در نظام‌های اقتصادی و تولید سرمایه ایجاد شده است. اگر کمی در سخنان رهبری در مورد اقتصاد دانش بنیان کنکاش کنیم، متوجه اهمیت موضوع از منظر ایشان خواهیم شد.
یکی از دلایل تاکید شرکت شتاب دهنده پیشگامان برای کمک به شرکت‌های دانش بنیان همین امر می‌باشد. حالا ممکن است این سوال برای شما ایجاد شده باشد که اصلاً اقتصاد دانش بنیان چیست؟ برای پاسخ به این سوال شما را به مطالعه ادامه مطلب دعوت می‌کنیم.
اقتصاد دانش بنیان چیست؟
در مقاله‌های قبلی در به طور مفصل به این سوال که اقتصاد دانش بنیان چیست پرداختیم اما به طور کلی میتوان گفت که شرکت های دانش بنیان، شرکت‌هایی هستند که بر پایه یک علم یا فناوری جدید برپا می‌شوند. اقتصاد دانش بنیان نیز اقتصادی‌ست که بر پایه تولید ثروت از علم و تکنولوژی‌های جدید شکل می‌گیرد.
در این نظام اقتصادی هدف، تجاری سازی علوم جدید خواهد بود. به بیان دیگر این مدل تلاش دارد تا بین تحقیقات و یافته‌های سطح بالای علمی و نیازهای عموم مردم در جامعه یک پیوند ایجاد کند. سپس با استفاده از این پیوند به تولید ثروت بپردازد.
کشور ما از جمله کشورهاییست که اقتصادی بر پایه فروش نفت و گاز دارد. با توجه به پایان پذیر بودن این منابع، در طول این سال‌ها بارها تاکید ویژه بر اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری را دیده‌ایم. همچنین وجود کلیدواژه اقتصاد مقاومتی در کلام رهبری، نشان از نگاه ایشان به گذر از اقتصاد نفتی به یک اقتصاد تولیدی دارد.
اهمیت اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری
یکی از مشکلاتی که کشور ما از زمان ملی شدن صنعت نفت با آن دست و پنجه نرم می‌کند تحریم است. به خصوص پس از انقلاب اسلامی در سال ۵۷ با افزایش تحریم‌ها و محدود شدن فروش نفت و گاز نظام اقتصادی کشور با مشکلاتی جدی مواجه شد.
با بررسی نظرات رهبری در مورد اقتصاد در طول این سال‌ها میتوان متوجه تاکید ایشان بر استقلال سیاسی و اقتصادی و همچنین ضرورت تکیه بر تولید دانش محور و کسب ثروت از این راه شد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای همواره در سخنرانی‌های خود بر کسب علم، دانش اندوزی و افزایش تولید بر پایه دانش‌های جدید تاکید دارند. به عنوان مثال ایشان در یکی از بیانات خود اینطور فرموده‌اند که علم برای کشور یک سرمایه و اندوخته پایان ناپذیر است. علم پدیده‌ای درون‌زا بوده و با به کارگیری تمام ظرفیت‌ها و استعدادها برای به نتیجه رساندن آن، میتوان به یک منبع تمام نشدنی دست پیدا کرد.
ایشان همچنین در جایی دیگر گفته‌اند که به دست آوردن ثروت از طریق منابعی مانند نفت و گاز به معنای پیشرفت و توسعه نبوده و خود گول زدن است. برای اطمینان از اهمیت اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری و همچنین آگاهی از نظرات رهبری در مورد اقتصاد همین بس که فرموده‌اند: «فروش نفت و خام فروشی برای ما یک تله بوده و باید کم کم کشور را از شر این اعتیاد مضر خلاص کنیم.»
مزایای اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری
اقتصاد مقاومتی در کلام رهبری در واقع نشات گرفته از اقتصاد دانش بنیان است. از سخنان رهبری در مورد اقتصاد دانش بنیان میتوان از مزایای این نظام اقتصادی آگاه شد. از جمله مزایایی که علاوه بر توسعه اقتصادی میتوان برای اقتصاد دانش بنیان در نظر گرفت عبارت است از:
- افزایش قدرت سیاسی
- افزایش نفوذ فرهنگی
- کاهش اثر تحریم‌ها
- رشد علمی کشور
- کاهش وابستگی به درآمد حاصل از فروش نفت
تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین
با بررسی نظرات رهبری در مورد اقتصاد به نظر می‌رسد اولین باری که واژه اقتصاد دانش بنیان در کلام رهبری شنیده شد به دیدار با کارگران نمونه در اوایل سال 89 بازمی‌گردد.
تاکید بر اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری در طول این سال‌ها تکرار شد. تا در نهایت در سال 1401 ایشان شعار سال را تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین عنوان نمودند.
شرکت‌های دانش بنیان
شرکت‌های فعال در زمینه اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری باید به چند مورد توجه داشته باشند. به بیان دیگر مطابق سخنان حضرت آیت الله خامنه‌ای شرکت‌هایی که قصد بهره‌مندی و استفاده از تسهیلات مختص موسسات دانش بنیان را دارند باید واجد برخی شرایط باشند.
اول آنکه عملکرد آنها بر پایه فناوری‌های جدید باشد. قرار نیست که شرکت‌هایی با فناوری سالهای گذشته تنها با یدک کشیدن نام دانش بنیان از تسهیلاتی ویژه برخوردار شوند. دومین نکته تاکید بر ایجاد اشتغال و کارآفرینی است.
با بررسی سخنان رهبری در مورد اقتصاد دانش بنیان متوجه خواهیم شد که سومین ویژگی شرکت‌های فعال در این حوزه حل یک مشکل است. به بیان دیگر از نظر ایشان خدمت یا کالایی که توسط این شرکت‌ها ارائه و تولید می‌شود باید در راستای رفع یکی از نیازهای جامعه باشد.
ویژگی مهم دیگری که در سخنان رهبری در مورد اقتصاد دانش بنیان و شرکت‌های فعال در این زمینه ذکر شده است وجود قابلیت صادرات است. محصولات تولید شده باید به عنوان محصول نهایی قابل صادر کردن باشند تا بتوان خام فروشی را کنار گذاشت.
در ادامه آیت الله خامنه‌ای اشاره‌ای نیز به جذب نیروهای متخصص توسط شرکت‌های دانش بنیان داشته‌اند. ایشان تاکید کرده‌اند که که شرکت های دانش بنیان باید از ظرفیت بالای خود در جذب افراد متخصص اما غیرشاغل استفاده کنند.
سخن پایانی
با اندکی بررسی در سخنان رهبری در مورد اقتصاد دانش بنیان به این نتیجه می‌رسیم که تقویت اقتصاد مقاومتی در کلام رهبری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع تقویت اقتصاد دانش بنیان از نگاه رهبری مسیر دستیابی به توسعه سیاسی و اقتصادی پایدار را فراهم خواهد کرد.
با توجه به تاکید ایشان بر این امر شرکت شتاب دهنده پیشگامان بر آن شده تا با تمام توان در زمینه راه‌اندازی استارتاپ‌های دانش بنیان و تقویت این کسب و کارهای نوپا در کشور تلاش کند.