واقعیت این است که داشتن ایده‌های جدید و خلاقانه، بدون تجاری سازی اختراع، منافع چندانی برای صاحب ایده به همراه نخواهد داشت. فناوری‌های نوآورانه‌ای که در ظاهر، منحصر به فرد و چشم‌نواز هستند، اگر با نیازهای بشر همسو نباشند، در نهایت یک ایده خاص اما بدون کاربرد و بیهوده باقی می‌مانند.
با این حساب، بهتر است که افراد خلاق و ایده‌پردازان در عرصه‌های مختلف، علاوه بر اجرایی کردن ایده خاص و منحصر به فردشان، به تجاریسازی ایده‌شان هم فکر کنند.
در این مقاله شما را با مراحل تجاری سازی آشنا می‌کنیم؛ همچنین به بررسی عملکرد شرکت شتاب دهنده پیشگامان به عنوان یکی از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تجاری سازی اختراع می‌پردازیم.
اهمیت تجاری شدن اختراع
استفاده از ایده‌های نوآورانه و جدید مثل یک راه تنفس تازه برای شرکت‌هاست. با این وجود برای بهره‌برداری از برنامه‌های جدید باید ابتدا چندین عامل را مدنظر قرار داد. به این کار تجاری سازی اختراع یا ایده گفته می‌شود.
همانطور که پیشتر گفتیم اختراعات، ایده‌ها، نوآوری‌ها و … اگر مناسب با نیازهای بشر و کاربردی نباشند و تنها در مرحله یک ایده بکر و خلاق باقی بمانند، در واقع بدون کارایی و بیهوده می باشند. چرا که تا زمانی که اختراع یا ایده مسیر تجاری سازی را نپیموده باشد، امکان انتفاع مالی از آن وجود نداشته و منفعتی برای صاحب ایده نخواهد داشت.
شرکت‌های زیادی در زمینه ارائه خدمات تجاری سازی اختراع به استارتاپ‌ها و بیزنس‌های نوپا فعالیت می‌کنند که شرکت پیشگامان، یکی از بهترین و معتبرترین این شرکت‌هاست.
اگر دارای ایده یا فناوری جدیدی هستید اما با مسیر تجاری سازی آن آشنا نیستید، مشاورین متخصص پیشگامان با سال‌ها تجربه، آماده ارائه خدمات تجاری سازی دانش بنیان و فناوری‌های جدید است.
به نظر می‌رسد تجاری سازی اختراع یک بازی دو سر برد است. یک طرف آن صاحب ایده ایستاده است و از تجاری شدن فکر خلاقش صاحب منفعت می‌شود و در طرف دیگر، مردمی هستند که از ایده تجاری‌شده، در زندگی‌شان سود می‌برند و حاضرند برایش هزینه کنند.
مطالعه بیشتر: خدمات تجاری سازی چیست؟
مطالعه بیشتر: تجاری سازی محصول
گام‌های تجاری سازی اختراع
اما چطور میتوانیم یک ایده را در مسیر تجاریسازی قرار بدهیم؟ اهمیت یک طرح تجاری چیست؟ برای انجام تجاری سازی اختراع، چندین مرحله وجود دارد؛ مراحلی که با تکمیل هرکدام از موارد، یک گام به برداشت انتفاع و سود مالی از ایده اختراع خود نزدیک‌تر می‌شوید. در ادامه هرکدام از این مراحل را با یکدیگر مرور می‌کنیم. از ابتدا تا روز بهره‌وری!
ارزشیابی اختراع
بدیهی است که تجاری سازی فناوری‌های جدید، هزینه زیادی می‌طلبد. بنابراین صاحب ایده باید مطمئن باشد که میزان ارزش ایده، بعد از اجرایی شدن، می‌تواند هزینه‌ها را جبران کند.
اما برای جذب و قانع کردن سرمایه‌گذار، باید یک ارزشیابی کامل از میزان بازگشت سرمایه و ارزش کلی پروژه تهیه و به سرمایه‌گذار ارائه کرد. در واقع باید این اطمینان را به افراد داد که این ایده یا فناوری در مدت زمانی مشخص قابلیت تجاری سازی و به سود رسیدن را دارد.
اگر بتوان چنین اطمینانی را به صاحبان سرمایه داد، آن‌وقت است که آنها حاضر به سرمایه‌گذاری بر ایده و اختراع مورد بحث خواهند شد. سپس در نهایت سود به دست آمده هم صاحب ایده و هم صاحب سرمایه اولیه را منتفع خواهد کرد. در غیر این صورت، احتمال دریافت حمایت‌های مالی کاهش می‌یابد.
توسعه و بررسی کاربرد اختراع
اما یکی از مهم‌ترین مراحل برای تجاریسازی اختراع، بررسی کاربرد و میزان توسعه آن است. ایده جدید باید با نیاز بازار هدف، هماهنگی داشته باشد. بنابراین برای بررسی توسعه حتما شرایط و امکانات بازار را مدنظر قرار دهید.
اما منظور از این هماهنگی چیست؟ طبیعتا ایده یا اختراعی که پروژه خود را بر اساس توسعه آن برنامه‌ریزی کرده‌اید، باید کاربردی داشته باشد که طیف وسیعی از افراد جامعه را به خود جذب کند.
گاهی ممکن است که محل پردازش فناوری جدید با بازار هدف آن متفاوت باشد. در این مواقع توجه داشته باشید که ممکن است نوع نیاز مشتریان بازار در دو مکان با هم متفاوت باشد. پس در چنین شرایطی حتما دقت کنید که پروژه شما برای مصرف‌کنندگان بازار هدف، کاربرد داشته باشد.
بررسی جنبههای فنی و اجرایی اختراع
یکی از اولین نکاتی که شرکت‌های فعال در زمینه خدمات تجاریسازی اختراع مدنظر قرار می‌دهند، جنبههای فنی و اجرایی اختراع است. یک اختراع یا فناوری جدید هرچقدر هم که خلاقانه باشد، اگر از منظر فنی قابل اجرا نباشد ارزش چندانی ندارد.
چرا که بهره‌برداری از فناوری‌های نوین با اجرایی شدن، پیدا کردن بازار، به دست مصرف‌کننده رسیدن و در یک کلام تجاری سازی است که امکان پذیر می‌شود. در نتیجه، بهتر است پیش از اجرایی کردن پروژه، یک برآورد جامع و واقع بینانه از تمام مراحل اجرا داشته باشیم.
تهیه چنین برآوردی، می‌تواند دید خوبی نسبت به شرایط فنی به شما بدهد. دقت داشته باشید که بهتر است مراحل اجرا و تجاریسازی اختراع تا حد ممکن با کمترین هزینه انجام شوند. همچنین در بررسی جنبههای فنی و اجرایی حتما امکانات توسعه در بازار هدف را مدنظر قرار دهید.
چرا که ممکن است شرایط محیط پرورش ایده یا اختراع، کاملا متفاوت با بازار فروشی باشد که برای اجرای پروژه در نظر گرفته‌اید. در چنین شرایطی، برنامه‌ریزی‌های روی کاغذ، با آن چیزی که در عمل اجرایی می‌شود، تفاوت‌های بسیاری خواهد داشت.
بازار سنجی اختراع
بهتر است پیش از ورود به مسیر تجاریسازی، بازار پیش‌رویمان را مورد سنجش و ارزیابی قرار بدهیم؛ چرا که بازار سنجی اختراع به شما کمک می‌کند تا ضمن بررسی درصد موفقیت پروژه خود، از ایرادات احتمالی آن نیز مطلع شوید.
برای این کار شما به چند نمونه اولیه از اختراع خود نیاز دارید؛ نمونه‌هایی که در اختیار کارشناسان و مشتریان احتمالی قرار می‌گیرند و یک شمایل حدودی از آنچه که در بازار هدف روبرویمان خواهد بود را برایمان ترسیم خواهد کرد.
با انجام چنین کاری و با توجه به میزان تمایل آنها نسبت به استفاده از اختراع، می‌توان موفقیت تجاریسازی اختراع را برآورد نمود. اما یکی دیگر از مزیت‌های بازارسنجی این است که در صورت وجود ایراد یا نقص در طرح اولیه، در این مرحله می‌توانید ایرادات موجود را از بین ببرید و نمونه بی‌نقص‌تری را به بازار اصلی تحویل بدهید.
علاوه بر اینها، بازار سنجی اختراع پیش از عمومی کردن طرح به شما کمک می‌کند تا نوع نیاز بازار هدف خود را بررسی کنید و نمونه کاربردی‌تری را آماده و عرضه کنید.
انجام کارهای اداری
مرحله دریافت مجوزهای مورد نیاز را شاید بتوان آخرین مرحله در تجاری سازی اختراع دانست. بسته به نوع اختراع و قوانین بازار هدف حتما باید اقدام به کسب برخی مجوزهای ضروری نمایید. عدم توجه به این امر و اخذ مجوزهای لازم قطعا پروژه تجاری سازی اختراع را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد.
ممکن است پروسه انجام کارهای اداری کند و زمانبر باشد. در نتیجه هنگام زمان‌بندی مراحل پروژه این امر را در نظر داشته باشید. برای پیشگیری از اتلاف زمان بهتر است در اولین فرصت انجام کارهای اداری را آغاز کنید.
چالش‌های تجاری سازی اختراع
فارغ از همه مزیت‌ها، مراحل و چگونگی تجاری سازی اختراع، لازم است که کمی واقع‌نگر هم باشیم و از چالش‌های این روند غافل نشویم؛ چالش‌هایی که صاحب ایده در طی مسیر با آن روبرو خواهد شد.
از جمله این چالش‌ها می‌توان به روند تقریبا زمانبر تجاریسازی، احتمال خطا و بازده پایین، پر هزینه بودن مراحل تجاری سازی اشاره کرد. متاسفانه بسیاری از اختراعات فرصت تجاری سازی را پیدا نخواهند کرد.
با این وجود فراموش نکنید که تجاریسازی اختراع به قدری اهمیت داشته و ارزشمند است که صاحب اختراع، چالش‌ها و ریسک‌های مسیر را بپذیرد و اختراع و نوآوری خود را تجاری سازی کند.
نتیجه گیری
در این مطلب تلاش کردیم تا شما را با میزان اهمیت تجاری سازی اختراع آشنا سازیم. در واقع این کار ارزش پروژه شما را که شامل یک فناوری یا ایده جدید است را تثبیت و چند برابر می‌کند. همچنین به طور مختصر درباره مراحل مهم در تجاری سازی صحبت کردیم.
با وجود اهمیت ماجرا متاسفانه بسیاری از صاحبان استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان با نحوه انجام مراحل این کار آشنا نیستند. در نتیجه کمک گرفتن از شرکت‌های معتبری مانند پیشگامان، برای انجام خدمات تجاری سازی اختراع از اهمیت بالایی برخوردار است.