امروزه سازمان‌ها به هر طریقی دریافته‌اند که برای رویارویی با رقابت شدید در فضای بازار بین‌المللی، تبدیل شدن به یک سازمان مبتنی بر دانش ضروری است. با این حال، تنها تعداد کمی به درستی درک می‌کنند که آن چیست یا چگونه می‌توان به اصلاحات لازم برای تبدیل به یک سازمان مبتنی بر دانش دست یافت. شرکتهای دانشبنیان، شرکتهای مبتنی بر دانش و فناوری اطلاعات هستند که موتور رشد و توسعه اقتصاد هر کشور محسوب می‌شوند. درحال حاضر انواع شرکت های دانش بنیان در حال فعالیت در زمینه‌های مختلف هستند.
شرکت دانش بنیان برای گسترش و پیشرفت نوآوری‌های ایجادشده در صنایع مختلف، تشکیل شده و در حوزه‌های مختلفی فعالیت می‌کند. ممکن است برای شما سوال پیش بیاید که چه شرکتهایی، به عنوان شرکتهای دانشبنیان شناخته می‌شوند؟ ما در این مقاله از شرکت شتاب دهنده پیشگامان، شما را با انواع شرکت های دانش بنیان آشنا می‌کنیم. پس در ادامه همراه ما باشید.
شرکت دانشبنیان چیست؟
برای دانستن اینکه شرکت دانش بنیان چیست، باید گفت به شرکتهایی گفته میشود که دو عنصر علم و دانش، از اجزای اصلی و جداییناپذیر آنها به شمار میرود. این بدان معناست که شرکت دانش بنیان، صرفا با استفاده از دانش و تخصصهای علمی-پژوهشی مشغول به فعالیت است. دانش‌محور بودن شرکتهای دانشبنیان باعث شده است تا قشر دانشگاهی و پژوهشگر، توجه ویژه‌ای به فعالیت در این شرکتها داشته باشند. وجود انواع شرکت های دانش بنیان که بر پایه علم و تخصص خاصی هستند، برای دانشجویان فرصت‌های شغلی بسیاری را فراهم می‌کند.
توسعه کسب و کار مبتنی بر دانش، بازتاب یک تحول بزرگتر است که در جامعه ما رخ می‌دهد. بازار یادگیری به طور چشمگیری بازتعریف میشود تا نه تنها دانش‌آموزان بلکه فراگیران مادام‌العمر را نیز در بر بگیرد. معنای جدیدی از آموزش و یادگیری از طریق انواع شرکت های دانش بنیان در حال وقوع است.
در اقتصادهای صنعتی، یادگیری تحت رهبری دولت بوده است و محدوده سنی دانش آموزان بین 5 تا 22 سال است. در اقتصادهای مبتنی بر دانش، سرعت سریع تغییرات تکنولوژیکی به این معنی است که یادگیری باید ثابت باشد و آموزش باید در طول زندگی کاری فرد به‌روز شود. افراد باید قدرت یادگیری خود را افزایش دهند تا قدرت کسب درآمد خود را حفظ کنند.
دانش تقریباً هر هفت سال دو برابر میشود، و به‌ویژه در زمینه‌های فنی، نیمی از آنچه دانش‌آموزان در سال اول تحصیل خود می‌آموزند تا زمانی که فارغ‌التحصیل می‌شوند منسوخ میشود. در نیروی کار، نیاز به همگام شدن با تغییرات تکنولوژیکی حتی شدیدتر احساس میشود.
برای اینکه شرکت ها رقابتی باقی بمانند، و برای اینکه کارگران شاغل بمانند، باید به یادگیری ادامه دهند. تجارت، بیش از دولت، در حال ایجاد تغییراتی در آموزش است که برای اقتصاد نوظهور مبتنی بر دانش لازم است و این با وجود انواع شرکت های دانش بنیان می‌تواند ممکن شود. بیشتر بخوانید: تفاوت استارتاپ و شرکت دانش بنیان
انواع شرکت های دانش بنیان
شرکتهای دانشبنیان بر اساس دو عامل یعنی مزایا و نوع فعالیت به دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند که هر کدام شامل چند زیرمجموعه هستند.
شرکتهای دانشبنیان بر اساس مزایا
شرکت دانشبنیان بر اساس مزایایی که به آن تعلق می‌گیرد، به چهار گروه تقسیم میشود:
1. شرکت های دانش بنیان نوپا نوع 1
شرکتهای دانشبنیان نوپا نوع یک که در این دسته قرار می‌گیرند، شرکتهایی هستند که درآمد یا اظهارنامه مالیاتی جهت محاسبه مالیات خود به سازمان امور مالیاتی ندارند. در صورتی که این شرکتها بخواهند از خدمات دانشبنیان سطح یک استفاده کنند، باید حداقل محصولاتی را در حد نمونه آزمایشگاهی با گرید بالا و سطح قابل قبول طرح‌های تحقیقاتی رسیده باشد.
2. شرکت های دانش بنیان نوپا نوع 2
شرکتهای دانشبنیان نوپا نوع دو، همانند شرکتهای دانشبنیان نوپا نوع یک هستند، به این معنی که درآمد یا اظهارنامه مالیاتی ندارند. اما تفاوتی که این نوع از شرکتهای دانشبنیان در مقایسه با شرکت دانشبنیان نوپا نوع یک دارد، مرتبط با سطح فناوری محصولات این دو است. شرکتهای دانشبنیان نوپا نوع دو، در صورتی می‌توانند از خدمات دانشبنیان سطح دو استفاده کنند که محصولات آنها، فناوری نسبتاً بالایی داشته باشد. بیشتر بخوانید: تفاوت شرکت های دانش بنیان نوع 1 و 2
3. شرکت های دانش بنیان تولیدی نوع 1
از دیگر انواع شرکت های دانش بنیان که متعلق به این دسته از شرکتهای دانشبنیان است، شرکتهای دانشبنیان تولیدی نوع یک است. این‌ها شرکتهایی هستند که حداقل 25 درصد از درآمد آنها در آخرین اظهارنامه مالیاتی، به دلیل فروش محصولاتشان باشد.
از سوی دیگر، سطح محصولات شرکتهای دانشبنیان تولیدی نوع یک باید مطابق سطح فناوری موردنیاز باشد تا خدمات دانشبنیان سطح به آن تعلق بگیرد.
4. شرکت های دانش بنیان تولیدی نوع 2
شرکت های دانشبنیان تولیدی نوع دو، شرکتهایی هستند که محصولات آنها به مرحله نمونه آزمایشگاهی رسیده است. محصولات آنها، هم باید به لحاظ تحقیق و پژوهش، استانداردهای لازم را داشته باشد و هم از نظر سطح فناوری، در سطح بالایی باشد. در صورتی که این شرکتهای دانشبنیان تولیدی نوع دو، این شرایط را داشته باشند، مشمول بهره‌مندی از خدمات دانشبنیان سطح یک خواهند بود.
شرکتهای دانشبنیان بر اساس نوع فعالیت
یکی دیگر از عواملی که مبنای دسته‌بندی شرکتهای دانشبنیان است، نوع فعالیتی است که آنها انجام می‌دهند. شرکت دانشبنیان بر اساس نوع فعالیت به چهار دسته تقسیم میشود:
• شرکتهای دانشبنیان تجاری‌سازی. این شرکتها با خدماتی که ارائه می‌دهند، موجب توسعه محصولاتی می‌شوند که از مرحله تحقیق و پژوهش گذر کرده‌اند و وارد مرحله تجاری‌سازی شده‌اند. بیشتر بخوانید: تجاری سازی محصولات دانش بنیان
• شرکتهای دانشبنیان فرآیندی و خدماتی. از دیگر انواع شرکت های دانش بنیان بر اساس فعالیت آنها، شرکتهای دانشبنیان فرآیندی هستند. این شرکتها با استفاده از تجهیزات مبتنی بر شرکتهای دانشبنیان، محصولات غیر دانشبنیان تولید می‌کنند.
• شرکتهای دانشبنیان نرم و هویت‌ساز. این نوع از شرکتهای دانشبنیان در حوزه‌های کسب و کار خلاق و فرهنگی فعالیت می‌کنند.
• شرکتهای دانشبنیان حوزه EPC. شرکتهای دانش‌بنیانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، درآمد خود را از پروژه‌های EPC دریافت می‌کنند. این پروژه‌ها باید
حداقل 10 درصد با استاندارهای دانشبنیان یکی باشد.
کلام پایانی
همان‌طور که گفته شد، انواع شرکت های دانش بنیان وجود دارند که هر کدام فعالیت متفاوتی را انجام می‌دهند. در حالی که تبدیل شدن به شرکتهای دانشبنیان برای شرکتها سودمند است، اما می‌تواند چالش بزرگی باشد. به این دلیل که توسعه دانش و فناوری به منابعی مانند زمان، تعهد و ابزارها و فناوری‌های مناسب نیاز دارد. بنابراین، تقویت و توسعه شرکتهای دانشبنیان، تبادل و تولید اطلاعات را در شرکتها تقویت می‌کند تا کارکنان را با اطلاعات مناسب در زمان مناسب توانمند کند.
علاوه بر این، دانش عمدتاً ماهیت نامشهود دارد. بنابراین، بر خلاف هر فرآیند تولید، اندازه‌گیری اثربخشی استراتژی‌های اشتراک دانش و نتایج آن دشوار است. این نشان می‌دهد که توانمندسازی کارکنان و درنهایت ارتقای دانش محصولات با تقویت و حمایت از انواع شرکت های دانش بنیان امکان‌پذیر است. همین‌طور توصیه می‌کنیم اگر مایل هستید با کالا‌ها و محصولات دانش بنیان ایران آشنا شوید، حتما مقاله «جامع ترین لیست محصولات دانش بنیان ایران» را مطالعه کنید و برای دریافت مشاوره و اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.