سرمایه گذاری چیست؟+ انواع روش‌های سرمایه گذاری

ضرب‌المثل قدیمی «پول، پول می‌آورد»، یکی از ساده‌ترین تعریف‌های سرمایه گذاری است که قاعده و قانون خاص خود را دارد. سرمایه‌گذارها افرادی هستند که از دارایی‌هایشان استفاده می‌کنند تا سود به دست بیاورند و سرمایه‌شان را افزایش بدهند. آن‌ها استراتژی‌ها و روش‌های مختلفی را برای سودآوری در پیش می‌گیرند؛ مثلا در بازارهای مالی سهام می‌خرند، کسب و کاری راه‌اندازی می‌کنند یا به حمایت از استارتاپ‌ها می‌پردازند.

سرمایه گذاری باید هوشمندانه انجام شود تا پولساز باشد. در این مقاله از شرکت شتاب دهنده پیشگامان توضیح می‌دهیم که منظور از سرمایه گذاری چیست، سرمایه گذار کیست و چطور می‌توان با استفاده از دارایی‌های کنونی، سود به دست آورد.

منظور از سرمایه گذاری چیست؟

درآمد شما به بخش‌های مختلف تقسیم می‌شود که یکی از بخش‌های آن، برای پس‌انداز شماست. حال اگر این پس‌انداز را به یک دارایی یا پروژه خاص اختصاص بدهید تا بعد از مدتی با رشد آن، سود به دست بیاورید،‌ سرمایه گذاری انجام داده‌اید. البته سرمایه گذارها ممکن است به جای دارایی‌های نقدی، از اموال غیر نقدیشان برای این کار استفاده کنند. به عنوان مثال ممکن است ملکی که خریداری کرده‌اند را در اختیار یک کسب و کار قرار بدهند تا به عنوان محل شرکت از آن استفاده کنند و به جای اجاره، سهام آن شرکت را بگیرند و در سود آن شریک باشند.

بیشتر بخوانید: محک زنی یا بنچمارک چیست؟

سرمایه گذاری همیشه سودآور نیست؛ بسیاری از افراد با یک انتخاب اشتباه، حتی سرمایه اولیه‌شان را هم از دست می‌دهند. به همین دلیل است که در ابتدای مقاله گفتیم ضرب‌المثل «پول پول می‌آورد»، قاعده و قانون خاص خود را دارد!

پیش از اینکه دارایی‌هایتان را به یک پروژه یا سهام خاص اختصاص بدهید، باید درباره آن تحقیق کنید و احتمال سود یا ضرر خود را بسنجید و حاشیه سود یا ضرر خود را مشخص کنید. در این صورت هم می‌توانید سود به دست آورید و هم در صورت ضرر، موقعیت مناسب برای خروج را پیدا خواهید کرد.

سرمایه‌گذار کیست؟

سرمایه گذار فردی است که منابع مالی خود را برای کسب سود، به یک فعالیت اختصاص می‌دهد. این فعالیت ممکن است تأمین مالی یک پروژه تازه‌کار باشد یا خرید دارایی‌های ارزشمندی چون ملک یا طلا. سرمایه گذارها، لزوما ثروتمندترین افراد جامعه نیستند. همه اقشار باید بخشی از درآمدشان را پس‌انداز کنند. اما در ایران، بخاطر تورم زیاد و افت ارزش پول، مردم باید مهارت سرمایه گذاری را هم یاد بگیرند تا بتوانند ارزش پولشان را حفظ کنند و برای آینده‌شان پس‌انداز داشته باشند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع بنچمارک یا محک زنی

انواع سرمایه گذار

سرمایه‌گذارها را هم می‌توان بر اساس میزان دارایی که به بازار سرمایه اختصاص می‌دهند، دسته‌بندی کرد و هم بر اساس استراتژی که برای سرمایه گذاری می‌چینند. در ادامه گروه‌های مختلف این افراد را نام می‌بریم و درباره استراتژی‌هایشان توضیح می‌دهیم.

سرمایه‌گذاران فرشته

از ویژگی های سرمایه گذار فرشته، این است که این دسته از سرمایه گذاران، ثروتمندترین افراد هستند و ریسک بالایی را برای دارایی‌هایشان می‌پذیرند. این افراد یا گروه‌ها معمولا دارایی‌هایشان را در اختیار استارتاپ‌ها و کارآفرین‌های جوانی که در ابتدای مسیر توسعه هستند، قرار می‌دهند.

جذب سرمایه گذار فرشته، یکی از رویاهای مشترک بین کارآفرین‌های جوان است. زیرا چنین افرادی، تمام نیاز مالی پروژه را در بخش‌های مختلف تأمین می‌کنند. سرمایه‌داران فرشته، معمولا در ازای آنچه ارائه می‌دهند، سهام شرکت را دریافت می‌کنند. اگر استارتاپ موفق باشد و به یک شرکت بزرگ تبدیل شود، سود کرده‌اند و اگر شکست بخورد نیز بخشی از سرمایه‌شان را از دست داده‌اند. علت اصلی ریسک زیاد سرمایه‌گذاران فرشته، حجم زیاد دارایی‌های خالص آن‌هاست!

سرمایه‌گذاران خطرپذیر

این افراد به اندازه سرمایه گذاران فرشته، ریسک نمی‌کنند. این افراد هم با کسب و کارهای نوپا همکاری دارند، اما معمولا روی اسب برنده شرط می‌بندند! آن‌ها تنها به کسب و کارهایی که در مراحل اولیه عملکرد موفقیت‌آمیزی داشته‌اند و پتانسیل خوبی برای رشد بیشتر در آینده دارند، توجه می‌کنند. این افراد ممکن است به صورت شخصی کار کنند یا در صندوق‌های سرمایه گذاری خطر پذیر مشارکت داشته باشند. آن‌ها نیز در ازای پولی که در اختیار استارتاپ مورد نظر قرار می‌دهند،‌ سهام شرکت را دریافت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذار فرشته و سرمایه گذار خطرپذیر چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

سرمایه‌گذاران شخصی

سرمایه‌گذاران خرد معمولا به صورت شخصی کار می‌کنند. آن‌ها با استفاده از پولشان، دارایی‌هایی چون ارز، طلا، ملک یا ماشین می‌خرند. این دسته از دارایی‌ها، ارزش پول را حفظ می‌کنند،‌ اما چندان سودآور نیستند. البته مهم‌ترین مزیت آن‌ها، ریسک پایین است. به عنوان مثال کسی که طلا خریده، هیچوقت دارایی‌اش به صفر نمی‌رسد (مگر در حالت‌های خاصی مثل دزدی)، اما کسی که به صورت خطرپذیر روی یک استارتاپ سرمایه گذاری کرده، ممکن است تمام سرمایه‌اش را از دست بدهد. در مقابل، اگر استارتاپ موفق شود، سود سرمایه گذار دوم بسیار بیشتر از کسی است که تمام دارایی‌اش را برای خرید طلا صرف کرده.

استراتژی سرمایه گذاری‌ در استارتاپ

همانطور که گفتیم سرمایه گذاری یا راه‌اندازی یک کسب و کار، یکی از روش‌هایی است که می‌توانید از دارایی‌هایتان سود به دست آورید. راه‌اندازی کسب و کار چالش‌های بسیاری دارد؛ اکثر سرمایه‌داران خودشان شاغل هستند و نمی‌توانند زمان کافی برای ایجاد یک کار جدید صرف کنند. در نتیجه به سراغ روش اول، یعنی تأمین منابع مالی کسب و کارهای دیگر (استارتاپ یا بیزینس‌های بالغ) می‌روند. در ادامه استراتژی‌های مختلفی که برای تأمین مالی استارتاپ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد را بررسی می‌کنیم.

تامین سرمایه سریالی

در این روش استارتاپ در چند مرحله جذب سرمایه می‌کند. اولین مرحله هنگام شروع به کار است و مراحل بعدی با توجه به میزان تولید یا رشد کسب و کار سرمایه جذب می‌شود. در این روش تامین در چهار مرحله A، B، C و D تأمین می‌شود. در ادامه هرکدام از این مراحل را توضیح می‌دهیم.

• سری A: در این مرحله سرمایه اولیه برای شروع به کار استارتاپ تامین می شود. معمولا دوستان، خانواده یا سرمایه گذاران فرشته در این مرحله سرمایه گذاری می کنند.
• سری B: محصول در مرحله قبل تولید قرار دارد یا به اهداف اولیه دست پیدا کرده. در این مرحله منابع مالی جدید برای افزایش تولید و رسیدن به اهداف بزرگ‌تر، به کسب و کار تزریق می شود.
• سری C: در این مرحله یا استارتاپ خوب عمل کرده و برای گسترش، سرمایه می‌خواهد یا در مراحل قبل خوب عمل نکرده و نیاز به سرمایه گذاری مجدد دارد.
• سری D: در این مرحله، استارتاپ تقریبا به یک کسب و کار کامل و مستقل تبدیل شده و افراد مختلف می‌توانند با خرید سهام آن، سود به دست آورند.

تامین سرمایه جمعی

سرمایه مورد نیاز استارتاپ در این روش، از طریق دوستان، خانواده و مشتریان محیا می‌شود. سرمایه گذاری جمعی برای جذب سرمایه اولیه بهتر از سایر روش‌هاست؛ زیرا سرمایه‌گذاران افرادی نزدیک هستند و برقراری ارتباط با آن‌ها ساده‌تر است. آن‌ها همچنین می‌توانند در جریان پیشرفت کار قرار بگیرند و بر پیشرفت آن نظارت داشته باشند. جالب است بدانید که بسیاری از استارتاپ‌ها با همین سرمایه‌هایی که از دایره ارتباطی بنیان‌گذار آن‌ها جمع‌آوری شده، شروع به کار کرده‌اند و بعد از مدتی سرمایه‌گذاران را به سودهای خیلی خوبی رسانده‌اند.

سرمایه گذاری خطر پذیر

در خارج از کشور، نهادهایی به عنوان صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر راه‌اندازی شده است. این صندوق‌ها بودجه‌ای را به صورت بلند مدت (معمولا هفت الی ده سال) در اختیار کسب و کارها قرار می‌دهند و در صورت به سود رسیدن استارتاپ، در سهام آن دخیل می‌شوند.

صندوق‌های سرمایه خطرپذیر در ایران وجود ندارند، زیرا سرمایه‌گذاران حاضر به پذیرش ریسک برای سرمایه‌هایشان نیستند و فقط به شرط سود آن‌ها را در اختیار دیگران قرار می‌دهند. این مسئله برای بسیاری از استارتاپ‌های کوچک چالش‌ساز می‌شود، چون تضمینی برای سودآوری کسب و کار وجود ندارد.

جذب سرمایه از سرمایه گذارهای فرشته

سرمایه‌گذاران فرشته معمولا به صورت تیمی کار می‌کنند و هرکدام از آن‌ها در زمینه خاصی تخصص دارند. بنابراین وقتی استارتاپی به آن‌ها معرفی می‌شود، جوانب مختلفش را مورد بررسی قرار می‌دهند و اگر آینده روشنی برای آن ببینند، تأمین تمام منابع مالی مورد نیاز آن را برعهده می‌گیرند.

مزایا و معایب سرمایه گذاری

هرکدام از روش‌های سرمایه گذاری، مزایا و معایب منحصر به خودشان را دارند. احتمال ضرر مهم‌ترین نقطه ضعف و سودآوری و رشد ارزش دارایی‌ها مهم‌ترین نقطه قوت این کار محسوب می‌شود. مزایا و معایب این کار، دو روی یک سکه هستند. به عنوان مثال وقتی روی دارایی‌هایتان بیشتر ریسک می‌کنید، در صورت سودآوری، بیشتر برد می‌کنید. اما در صورت ضرر هم ممکن است بخشی از دارایی اصلیتان را از دست بدهید. اما اگر ریسک کم‌تری انجام بدهید، ممکن است سود کم‌تری به دست آورید، اما در صورت ضرر، احتمالا اصل سرمایه‌تان از بین نخواهد رفت.

در ادامه مزایا و معایب تأمین مالی استارتاپ‌ها را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم.

مزایای سرمایه گذاری روی استارتاپ ها

بعضی از مزایای این کار عبارتند از:

• حمایت از تولید یک محصول یا ارائه خدمات نوین برای برآورده کردن نیازهای بازار هدف
• کارآفرینی و ایجاد اشتغال
• کمک به رشد اقتصاد کشور
• بازگشت اصل سرمایه به همراه سود در مدت کوتاه، در صورت سودآوری ایده و دستیابی به اهداف تعیین‌شده
• به دست آوردن سود کلان در صورت موفقیت استارتاپ و تبدیل شدن به یک کسب و کار بالغ

معایب سرمایه گذاری بر روی استارتاپ‌ها

معایب این کار عبارتند از :

• ریسک بسیار زیاد
• از دست رفتن اصل سرمایه در صورت شکست کسب و کار
• چالش‌های اعتمادسازی بین بنیانگذاران استارتاپ و سرمایه‌گذارها

کلام آخر؛ کجا سرمایه گذاری کنیم؟

با اینکه سرمایه گذاری روی کسب و کارهای تازه‌کار می‌تواند سود خوبی به دنبال داشته باشد، اما ریسک بالایی هم دارد. به همین دلیل اکثر کسب و کارها در جذب سرمایه گذار با مشکل مواجه می‌شوند و سرمایه‌گذاران هم نمی‌توانند بهترین استارتاپ‌ها را پیدا کنند تا در تأمین منابع مورد نیازشان نقشی داشته باشند. شرکت شتابدهنده پیشگامان این مشکل را حل کرده است و خدمات متنوعی از جمله جذب سرمایه گذار را به استارتاپ‌ها ارائه می‌دهد.

پیشگامان در زمینه راه‌اندازی استارتاپ‌های مبتنی بر تکنولوژی و دانش بنیان فعالیت دارد. پس اگر طرحی تجاری دارید یا برای کسب و کاری که راه‌اندازی کرده‌اید، به دنبال سرمایه گذار هستید، با ما تماس بگیرید. کارشناسان پیشگامان بعد از بررسی طرح‌ها و ایده‌های شما، بهترین روش‌ها برای تأمین منابع را به شما معرفی می‌کنند و در صورت نیاز بین شما و سرمایه‌گذاران‌ هم ارتباط برقرار خواهند کرد.